Για την ακρίβεια ο πλήρης πρωτότυπος τίτλος της τελευταίας ταινίας του Michael Haneke είναι Das weisse Band – Eine deutsche Kindergeschichte (2009). Τελευταίο μας post για το 2009 με την ταινία που αποτελεί αναμφίβολα το κινηματογραφικό γεγονός της χρονιάς, για αρκετούς ίσως και της δεκαετίας, εξάλλου συνοδέυεται και από ένα χρυσό φοίνικα.
Γενικά δεν είμαι φίλος των εξωφρενικών αναλύσεων, της υπερβολικής αναζήτησης βαθύτερων νοημάτων και της ακατάσχετης φλυαρίας περί αλληγοριών, συμβολισμών και κινηματογραφικών επιρροών. Ίσως επειδή δεν έχω τη δυνατότητα να μιλήσω και να γράψω ένα κείμενο με τέτοια προοπτική. Ίσως πάλι επειδή σε ένα βαθμό τα θεωρώ άσκοπα. Εξάλλου η συγκεκριμένη ταινία προβάλλεται εδώ και αρκετό καιρό και υπάρχουν πολλές κριτικές και διαθέσιμα κείμενα που έχουν εξαντλήσει το θέμα. Θα σας πω όμως εν συντομία 2-3 πραγματακιά που είδα στην ταινία αυτή.
Τεχνικά και καλλιτεχνικά η ταινία είναι άψογη. Διαθέτει τέτοια αρτιότητα που ούτε ο ίδιος ο Haneke δεν μας είχε συνηθίσει στις προηγούμενες ταινίες του. Κάθε πλάνο, σκηνικό, ατάκα, έκφραση, μορφασμός, σιωπή ή ξέσπασμα είναι όλα μετρημένα και μελετημένα στην εντέλεια. Ακόμα και η επιλογή του ασπρόμαυρου φαίνεται μονόδρομος. Οι ερμηνείες επαγγελματιών ηθοποιών αλλά και μικρών παιδιών είναι εξαιρετικές, πραγματικά αψεγάδιαστες και αυτό δεν μπορεί να είναι τυχαίο αλλά σίγουρα οφείλεται στην καθοδήγηση του σπουδαίου σκηνοθέτη.
Παρότι διαφορετική σε πρώτη εντύπωση από τις παλαιότερες ταινίες του αυστριακού νομίζω ότι το ύφος του και οι πρακτικές του είναι ξεκάθαρα παρούσες. Είναι αυτά τα στοιχεία που τον έχουν κάνει να θεωρείται ο σημαντικότερος ίσως σκηνοθέτης των καιρών μας. Η επιφανειακή πλοκή του μυστηρίου που ποτέ δεν λύνεται γιατί απλά δεν έχει σημασία (αλήθεια υπάρχουν ακόμα θεατές που αναρωτιούνται “τι έγινε στο τέλος;” όταν έχουν δει 2 και πλεόν ώρες από ένα τέτοιο αριστούργημα;). Γιατί η πλοκή είναι απλά η παγίδα του Haneke, το δόλωμα για να σου πει αυτό που αυτό θέλει. Κατάργώντας τους καθιερωμένους κανόνες που απαιτούν κλιμάκωση, κορύφωση, λύτρωση, κάθαρση και ποιος ξέρει τι άλλο. ‘Ωστε στο τέλος να καταλάβει ο θεατής ότι η ουσία δεν κρύβεται εκεί, δεν βρίσκεται στο χέρι που διαπράττει το έγκλημα αλλά στη ζωή που ζει το υπόλοιπο σώμα.
“Ο φασισμός έιναι εδώ” και “Η άνοδος του φασισμού” σχολίασαν κάποιοι βλέποντας την ταινία αυτή. Αν με τον όρο φασισμός εννοούν το Χίτλερ και το ναζισμό νομίζω ότι έχουν πιάσει τη μισή αλήθεια και θα πρέπει να συμφωνήσω με αυτούς που υποστηρίζουν ότι η ταινία δεν περιορίζεται σε αυτό. Αν εννοούν τη φασιστική δυτική κοινωνία των τελευταίων 100-150 χρόνων τότε σίγουρα θα συμφωνήσω αν και η αλήθεια είναι ότι και εδώ ο ίδιος ο δημιουργός μας μπερδεύει λιγάκι τοποθετώντας την πλοκή στη Γερμανία, την οποία αναφέρει και στον πρωτότυπο τίτλο.
Παρά τις συστάσεις γιατρών και φυσικοθεραπευτών να μην πάιρνω θάρρος από την καλή μετεγχειρητική μου πορεία και να προσπαθώ να παραμένω στο σπίτι (εκτός αν είναι να πάω να δω αυτούς) με το πόδι ψηλά, χθες αποφάσισα να τους παρακούσω και μετά από 20 μέρες να βγω για πρώτη φορά και να πάω σινεμά (εξάλλου στο Ιντεάλ παίζει καβάτζα για το πόδι ψηλά) να δω τη συγκεκριμένη ταινία που δεν ήθελα με τίποτα να χάσω. Η αλήθεια είναι ότι δεν το μετάνιωσα καθόλου.
Μια ταινία την ημέρα... 
December 29, 2009 at 17:43 |
όταν το cinema τον είχε ανάγκη…ο μεγαλύτερος εκπρόσωπος του αυτή την στιγμή…ήταν εκεί.
“”Αν εννοούν τη φασιστική δυτική κοινωνία των τελευταίων 100-150 χρόνων τότε σίγουρα θα συμφωνήσω””
σε αυτό θα συμφωνήσω….αλλα όχι μονο την δυτική.
εμενα πάλι με μπερδεύει πιο πολύ ο τίτλος{ο πρωτότυπος}.
December 29, 2009 at 19:16 |
Αριστούργημα.
December 30, 2009 at 00:09 |
Συμφωνώ απόλυτα σε όσα αναφέρεις για τη σχέση Haneke πλοκής. Και είναι ακριβώς αυτός ο λόγος, που “ανήκω” σ’ αυτούς που δεν περιορίζουν την ταινία ως την καταγραφή των αιτιών που γέννησαν το ιστορικοχρονικό του φασισμού.
Ο Haneke θέτει ερωτήματα. Και αν όλα είναι αυστηρά, μαθηματικά μετρημένα, δεν είναι για να χειραγωγήσει σε μια δογματική μονοσημία. Αντιθέτως, είναι για να απαλλάξει την εικόνα από επικεντρωμένους συμβολισμούς, και χειροπιαστούς σκοπούς και συνεπώς για να απαλλάξει και τη σκέψη απ’ τη συρρίκνωση και να τη βυθίσει στο αχανές τοπίο του προβληματισμού. Δίχως απάντηση. Η απάντηση δεν πληρώνει κανένα εισιτήριο…
Καλές γιορτές να πω!
December 30, 2009 at 19:08 |
To geschichte τι σημαίνει;;;
December 31, 2009 at 16:01 |
Geschichte=Ιστορία
January 1, 2010 at 17:42 |
Καλησπερα zamuc και καλη χρονια να εχεις με υγεια κι οτι επιθυμεις!
Απ’ την πλευρα μου θεωρω οτι σωστα δινεται μεγαλη σημασια στα αιτια που οδηγησαν στον φασισμο. Και ετσι εξηγειται και η επιλογη της Γερμανιας ως περιοχη οπου εξελισσεται η ιστορια της ταινιας! Απο εκει ξεκινησε το ιδιο το “Κακο”.
Νομιζω οτι οταν προκειται για την αρχη του Κακου, για το μεγαλυτερο φασιστικο κινημα που γεννηθηκε ποτε στη γη, το ναζισμο, τοτε δικαιως το μεγαλυτερο βαρος των αναλυσεων πεφτει εκει. Αυτη ειναι η δικη μου αποψη. Χωρις να σημαινει οτι ο Χανεκε δεν θετει γεινκα ερωτηματα, οπως αναφερεις σωστα τοσο εσυ οσο και ο kioy!
Κατι που θα ηθελα να προσθεσω και που παρελειψα να κανω στο δικο μου post: Οποιοσδηποτε θεατης ειδε την ταινια η προκειται να την δει θα βοηθηθει παρα πολυ στο να εκλαβει τα μηνυματα του Χανεκε και να προσεγγισει το φιλμ με τον τροπο που προσπαθουμε π.χ. να το κανουμε εμεις απο εδω, μεσα απο 2 πραγματα: 1ον) εαν εχει διαβασει καποιο βιβλιο που να αναφερεται σε εκεινη την εποχη της Γερμανιας -λιγο πριν την εμφανιση του ναζισμου- και 2ον) εαν εχει δει την τρομερη ταινια του Ingmar Bergman, το “Αβγο του Φιδιου”!!
January 1, 2010 at 22:12 |
Τί ΤΑΙΝΙΑΡΑ!
Πρωτότυπος που είμαι, ε; 😛
January 2, 2010 at 16:56 |
Καλή χρονιά σε όλους
aldo οκ υπάρχουν και χειρότερες κοινωνίες από τη δυτική (και πολύ μάλιστα) αλλά εμείς σε αυτή έχουμε ζήσει και αυτή νομίζω σχολιάζει ο Χάνεκε. Τι να συγκρίνω δηλαδή με εκεί που οι γυναίκες κυκολοφουρούν με κουκούλες και βλέπεις μόνο τα μάτια τους και τις λιθοβολούν για πλάκα; πρόκειται για διαφορετικό φασισμό
Γενικά και για το θέμα του τίτλου: επιμένω ότι το ζήτημα δεν περιορίζεται στο ναζισμό αλλά είναι γενικότερο αλλά δεν μπορώ να μπω και στο μυαλό του Χάνεκε. Αν πάντως ο τίτλος σημαίνει: ” Μία γερμανική παιδική ιστορία” τότε δεν νομίζω ότι αυτόματα το περιορίζει, πιθανότατα επιλέγει τη συγκεκριμένη περίοδο ως αφορμή. Δυστυχώς δεν έχω τις επιπλέον γνώσεις που θα μπορούσα αν είχα διαβάσει ή δει αυτά που προτείνει ο Mike για να μπορώ να κρίνω με μεγαλυτερη ασφάλεια. Δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία πάντως, όπως και να έχει η ταινία είναι εξαιρετική.
January 3, 2010 at 20:02 |
Ευχαριστώ τον Escapist για την μετάφραση… 🙂
January 4, 2010 at 21:24 |
Δεν πρόκειται, κατά την γνώμη μου, για πραγματικό δίλημμα, σχετικά με τις προθέσεις του σκηνοθέτη. Ο φασισμός στην καθημερινή ζωή, γεννά και προετοιμάζει, για τον πολιτικό φασισμό. Αυτό είναι το ξεκάθαρο μήνυμα της ταινίας.
January 5, 2010 at 01:48 |
Σωστά synephilidikos, συμφωνώ. Η συζήτηση ήταν κατά πόσο θέλει να μιλήσει για το Ναζισμό ή για το φασισμό γενικοτερα αλλά κάλλιστα μπορεί να μιλάει και για τα 2 μαζί
January 5, 2010 at 20:04 |
Αυτο που είπε ο κιου για δογματική μονοσημία, τι σημαίνει ρε παιδιά…?
Επίσης, ο Χανεκε, πίνει καμιά Χάινεκε?
Αφου σας άρεσε σε όλοι, ε, θα το δω να πούμε. Αν και ο Χάνεκε με κουράζει και με τσαντίζει ενίοτε, όπως σε εκείνη εκεί την ταινία με τη Ζιλιέτ Μπινος κάτι για σπασμένο κώδικα κάτι τετοιο να πούμε.
Οσο καλός και να είναι ο Χάνεκε, ένα είναι το σύνθημα. ΚΟΕΝ ΓΑΜΙΑΔΕΣ ΑΛΗΤΑΡΑΔΕΣ!
January 5, 2010 at 20:40 |
Δογματική μονοσημία είναι να θες να κάνεις αστείο με τον Χάνεκε και πάντα να το συνδυάζεις με τη γνωστή μπίρα
Έχεις άλλα να δεις εσύ τώρα άσε την Κορδέλα για αργότερα
January 9, 2010 at 10:39 |
Εγω το βρήκα βαρετό κι ελπίζω να πατώσει στα βραβεία.
Πολλές ευχές και καλή χρονια zamuc !
January 9, 2010 at 12:04 |
Καλή χρονιά και σε εσένα
που να πατώσει; το φοίνικα ήδη τον πήρε, τι παραπάνω;
January 30, 2010 at 22:30 |
Ειλικρινά δεν περίμενα ότι θα περνούσαν έξι χρόνια (από το 2003) για να χαρακτηρίσω μια ταινία αριστούργημα και πόσο δε μάλλον αυτή η ταινία να είναι του Michael Haneke. Αυτό το λέω διότι ποτέ δεν μου άρεσε ιδιαίτερα το σινεμά αυτού του σκηνοθέτη, Ένα σινεμά ψυχρό, όπου κοιτά τα πράγματα από απόσταση, χωρίς ίχνος δράματος, κορύφωσης και διάφορα άλλα πραγματάκια με αποτέλεσμα να μην με αγγίζουν οι ταινίες του. Καλές θεωρώ μόνο “Το βίντεο του Μπένι” και το “Κρυμμένος” και όσο για την πιο πολυσυζητημένη ταινία στην καριέρα του το “Παράξενα παιχνίδια” την θεωρώ κακή ταινία όπου στο κάτω κάτω της γραφής ή θα την μισήσεις ή θα την λατρέψεις. Ε, εγώ την μίσησα. Από την άλλη ξέρω ότι έχει πολλούς φαν, ειδικά στους κριτικούς, αλλά και στο ευρύ κοινό και δεν παύει να είναι ένας ιδιόμορφος και αντισυμβατικός δημιουργός.
Γενικά, όπως στον κάθε κανόνα υπάρχουν εξαιρέσεις, έτσι και στον Haneke υπάρχει η εξαίρεση που λέγεται “ The White Ribbon”. Για μένα δεν είναι απλά μόνο ένα αριστούργημα αλλά ίσως η καλύτερη ταινία της δεκαετίας του 2000. Όλα όσα κατηγορούσα παραπάνω στον Haneke, ομολογώ ότι εδώ βρίσκουν τον ιδανικότερο τρόπο εφαρμογής τους λόγω της ιδιαιτερότητας του θέματος. Όσο για την ανάλυση της ταινίας, η τρίτη παράγραφος στα σχόλιά σου, είναι ακριβώς ότι έχω στο μυαλό μου. Η ταινία απλά ήταν τέλεια από την πρώτη σκηνή μέχρι και την τελευταία της. Ο Haneke οδηγούσε την ιστορία του, σιγά σιγά και με χειρουργική ακρίβεια, εκεί ακριβώς που την ήθελε. Αυτό που μου άρεσε περισσότερο στην ταινία είναι το ότι τελικά ποτέ δεν δόθηκε λύση στο μυστήριο αλλά το άφησε να αιωρείται. Μου αρέσουν πολύ οι ταινίες με ανοιχτά φινάλε όπου ο καθένας μπορεί να το ερμηνεύσει όπως θέλει. Έτσι βάζει τον θεατή να σκεφτεί ή ακόμα και να προβληματιστεί.
Απ’ ότι έχω καταλάβει θα διαφωνήσεις σίγουρα για τον Haneke.
Μου άρεσε πολύ το σύνθημα του coachp “ΚΟΕΝ ΓΑΜΙΑΔΕΣ ΑΛΗΤΑΡΑΔΕΣ!”. Συμφωνώ απόλυτα.
5: Αριστούργημα
0: Κακή / 1: Μετριότατη / 2: Απλώς ενδιαφέρον / 3: Καλή / 4: Πολύ καλή / 5: Αριστούργημα
January 31, 2010 at 03:40 |
Ναι θα διαφωνήσω για το Χάνεκε και ειδικά για το Funny Games. Μεγάλη συζήτηση (ειδικά για τέτοια ώρα), ίσως κάποια στιγμή να την κάνουμε. Στα περί Λευκής κορδέλας φυσικά συμφωνώ και επικροτώ όσα λες για τα ανοιχτά φινάλε και συνήθως μάλιστα δεν φτιάχνω καν δικές μου εκδοχές. Όσο για τους Κοέν και τον coach το έχω ξαναπεί, του αρέσει να δίνει μία γηπεδική νότα αλλά να σου πω κάτι: και εγώ συμφωνώ 🙂
March 28, 2010 at 01:25 |
Απίστευτη ταινιάρα. Και αρκετά εύκολη στην αποκρυπτογράφησή της, σε αντίθεση με τον κρυμμένο (Cache), που θέλει μπόλικη σκέψη για να αποκρυπτογραφηθεί πλήρως, και είναι, κατά την ταπεινή μου άποψη, όχι μόνο η σημαντικότερη ταινία του Μίκαελ Χάνεκε, αλλά και μία από τις σημαντικότερες ταινίες της δεκαετίας που μας πέρασε (παρέα με το Dancer in the Dark του Φον Τρίερ, και τις Αρμονίες του Werckmeister του μέγιστου Bela Tarr.